پایان انتظار دهک‌های ۱ تا ۳: جزئیات واریز اعتبار کالابرگ الکترونیکی در خردادماه اعلام شد!

به گزارش فرتاک اقتصادی؛ طرح کالابرگ الکترونیکی به عنوان یکی از مهم‌ترین اقدامات حمایتی دولت، با هدف جایگزینی هوشمندانه یارانه نقدی و تقویت قدرت خرید اقشار کم‌درآمد، به‌ویژه دهک‌های ۱ تا ۳، مطرح شده است. این طرح می‌کوشد تا با تأمین سبدی معین از کالاهای اساسی با قیمت یارانه‌ای، از هدررفت بودجه‌های حمایتی در هزینه‌های غیراولویت‌دار جلوگیری کرده و اطمینان حاصل کند که کمک‌ها مستقیماً صرف نیازهای اولیه خانوارها می‌شود.

در نگاه اول، کالابرگ الکترونیکی ابزاری مؤثر در مبارزه با فقر غذایی و کاهش نابرابری به نظر می‌رسد، زیرا مصرف‌کننده را قادر می‌سازد تا بدون نیاز به وجه نقد، کالاهای ضروری خود را از فروشگاه‌های مشخص تهیه کند. با این حال، واقعیت‌های میدانی و بازخوردهای دریافتی از دهک‌های پایین درآمدی نشان می‌دهد که این طرح هنوز با چالش‌های جدی در مسیر تحقق کامل اهداف خود روبروست.

یکی از عمده‌ترین دغدغه‌های مشمولان، محدودیت در تنوع کالاها و دسترسی ناکافی به فروشگاه‌های پذیرنده کالابرگ است. در بسیاری از مناطق محروم، به‌ویژه در روستاها و حاشیه‌ شهرها، زیرساخت‌های لازم برای استفاده از این سیستم هنوز فراهم نیست. این امر خانوارها را مجبور می‌کند برای تأمین اقلام ضروری خود مسافت‌های طولانی را طی کنند یا با کمبود کالا در فروشگاه‌های موجود مواجه شوند، که اساساً فلسفه عدالت‌محور طرح را زیر سوال می‌برد.

علاوه بر این، عدم دانش کافی در استفاده از اپلیکیشن‌ها یا نداشتن تلفن هوشمند، بخش قابل توجهی از جامعه هدف را از چرخه بهره‌مندی از این طرح محروم کرده است. این شکاف فناورانه، به ویژه برای سالمندان، زنان سرپرست خانوار و افراد کم‌سواد، به مانعی جدی تبدیل شده است. در حالی که دولت بر گسترش عدالت دیجیتال تأکید دارد، در عمل بخشی از جمعیت به دلیل همین نابرابری در دسترسی به فناوری، از خدمات محروم می‌مانند.

مقدار اعتباری که به هر خانوار تعلق می‌گیرد نیز از دید بسیاری از دهک‌های پایین، پاسخگوی نیازهای حداقلی معیشتی نیست. با توجه به افزایش مستمر قیمت کالاهای اساسی و نرخ تورم بالا، بسیاری از خانوارها معتقدند که کالابرگ در شرایط فعلی تنها بخش کوچکی از مشکل را حل می‌کند و بدون افزایش متناسب سهم یارانه در قالب اعتبار خرید، نمی‌توان انتظار تحول واقعی در وضعیت معیشتی آن‌ها را داشت.

زمان‌بندی و نظم در شارژ ماهانه کالابرگ نیز یکی دیگر از دغدغه‌های مهم است. تأخیرهای گاه‌به‌گاه در واریز اعتبار یا تغییرات ناگهانی در فهرست اقلام مشمول طرح، باعث سردرگمی و بی‌اعتمادی مردم می‌شود. بی‌ثباتی در رویه‌های اجرایی، در بلندمدت می‌تواند به کاهش استقبال عمومی از طرح منجر شده و مردم را مجدداً به سمت بازار آزاد با قیمت‌های بالاتر سوق دهد.

با این حال، اگر دولت بتواند با جدیت مشکلات زیرساختی و اجرایی ذکر شده را برطرف کند، طرح کالابرگ الکترونیکی همچنان پتانسیل تبدیل شدن به یکی از ارکان نظام نوین تأمین اجتماعی کشور را دارد. توسعه پوشش جغرافیایی، گسترش شبکه فروشگاهی، افزایش سهم اعتباری خانوار و آموزش عمومی استفاده از ابزارهای دیجیتال، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به اعتمادسازی و افزایش اثربخشی این سیاست حمایتی کمک شایانی کند.

در پایان، شایان ذکر است که پرداخت مرحله سوم کالابرگ الکترونیکی، که قرار بود بیست و یکم شهریور ماه انجام شود، با تأخیر مواجه شده است. سخنگوی دولت، مهاجرانی، اخیراً اعلام کرده است: «منتظریم که منابع لازم برای پرداخت کالابرگ به ۷ دهک تأمین شود. ممکن است در همین خرداد مردم کالابرگ بگیرند.» این خبر، امیدها را برای دریافت اعتبار توسط دهک‌های هدف در آینده نزدیک زنده نگه داشته است.